Casus
Een fiscale eenheid btw heeft kosten gemaakt voor de verkoop van aandelen van een vennootschap die onderdeel uitmaakt van de fiscale eenheid btw. Zo wij begrijpen maken de aandeelhouders van de verkochte vennootschap geen onderdeel uit van de fiscale eenheid btw. Een deel van de diensten is ingekocht bij een Amerikaans bedrijf. Er ontstaat discussie met de Belastingdienst over de volgende twee situaties:
- Moet de fiscale eenheid btw wegens de ingekochte diensten bij het Amerikaanse bedrijf verlegde btw aangeven?
- Kan de fiscale eenheid btw de btw op de verkoopkosten volledig in aftrek brengen aangezien de (voormalig) aandeelhouders ook belang hebben gehad bij de aandelenoverdracht?
Oordeel rechtbank
In het oordeel gaat de rechtbank in op de twee geschilpunten.
Verlegde btw verschuldigd? Bemiddeling inzake aandelen
Over de ingekochte diensten bij het Amerikaanse bedrijf is de fiscale eenheid btw geen verlegde btw verschuldigd indien de vrijstelling voor bemiddelingsdiensten in het kader van een aandelenoverdracht van toepassing is. Van bemiddeling inzake aandelen is sprake indien de verrichte diensten tot doel hebben het nodige te doen opdat twee partijen een contract sluiten, zonder dat de bemiddelaar daarbij een eigen belang heeft. De rechtbank oordeelt, op basis van de met het Amerikaanse bedrijf afgesloten overeenkomst, dat de ingekochte diensten vallen onder bemiddeling inzake aandelen waarop de vrijstelling van toepassing is. Dat het Amerikaanse bedrijf zich aanduidt als “adviseur” doet niet ter zake. De inhoud van de verrichte dienst is bepalend. Zodoende is de fiscale eenheid btw dus geen verlegde btw verschuldigd.
Voordeel bij een derde – btw op verkoopkosten aandelen volledig aftrekbaar?
De inspecteur stelt dat de btw op de verkoopkosten door de fiscale eenheid btw niet in aftrek gebracht kan worden aangezien de ingekochte diensten met name verband houden met de belangen van de (voormalige) aandeelhouders.
De fiscale eenheid btw stelt dat de ingekochte diensten rechtstreeks en onmiddellijk verband houden met haar algehele economische activiteit. Door de aandelenoverdracht heeft zij namelijk investeringskapitaal verkregen van de nieuwe aandeelhouder die baat heeft bij een florerend bedrijf. Daarnaast is door de aandelenoverdracht het marktaandeel aanzienlijk vergroot hetgeen blijkt uit de exponentiële groei van de omzet. Ook was de aandelenoverdracht (en daarmee de gemaakte kosten) noodzakelijk om haar voortbestaan veilig te stellen.
De rechtbank oordeelt dat (zoals de fiscale eenheid btw stelt en door haar is onderbouwd) de kosten rechtstreeks en onmiddellijk verband houden met de algehele economische activiteit van de fiscale eenheid. Het vereiste rechtstreekse en onmiddellijke verband blijkt uit het feit dat de kosten noodzakelijk waren om het voortbestaan van de economische activiteiten veilig te stellen. Hieraan doet niet af dat de fiscale eenheid zelf niet bevoegd was om het besluit te nemen tot de aandelenoverdracht. Wel erkent de rechtbank dat de (voormalig) aandeelhouders een direct financieel belang hadden bij de aandelenoverdracht. Dit staat btw-aftrek echter niet in de weg indien het voordeel van de (voormalig) aandeelhouders ondergeschikt is.
De fiscale eenheid btw stelt dat dat haar belang bij de aandelenoverdracht voorop staat. De inspecteur stelt dat vooral de (voormalig) aandeelhouders belang hebben gehad bij de aandelenoverdracht. Omdat beide partijen hun stellingen niet nader hebben onderbouwd stelt de rechtbank de btw-aftrek in goede justitie vast op 50%.
Gevolgen Nederlandse praktijk
Allereerst is de uitspraak van de rechtbank een reden voor bedrijven die corporate finance diensten verrichten om eens na te gaan of zij de vrijstelling voor bemiddeling inzake aandelen juist toepassen. Indien en voor zover zij namelijk diensten verrichten die tot doel hebben het nodige te doen opdat twee partijen een contract sluiten, zonder dat zij daar zelf een belang bij hebben, is de vrijstelling van toepassing. Dit heeft voor deze bedrijven direct gevolgen voor de btw-aftrek op gemaakte kosten. Btw op direct toerekenbare kosten is namelijk niet aftrekbaar en btw op algemene kosten is slechts gedeeltelijk aftrekbaar. Tevens geldt dat bij een juiste toepassing van de vrijstelling voor bemiddeling inzake aandelen het risico op weigering van btw-aftrek bij de afnemer (wegens ten onrechte gefactureerde btw) wordt voorkomen.
Daarnaast volgt uit de uitspraak van de rechtbank dat indien door een overgenomen vennootschap (de target) zelf verkoopkosten worden gemaakt, de btw op die verkoopkosten onder de volgende voorwaarden volledig in aftrek kan worden gebracht ondanks het feit dat de aandeelhouders een direct financieel belang hebben:
- De kosten houden rechtstreeks en onmiddellijk verband met de algehele economische activiteit (indien kosten noodzakelijk zijn om bedrijfsactiviteiten mogelijk te maken of het voortbestaan ervan veilig te stellen).
- Het voordeel van de aandeelhouder(s) is van ondergeschikt belang.
In de praktijk is het doorgaans niet eenvoudig om aan te tonen dat aan beide voorwaarden is voldaan. Vaak is het logischer dat de verkoopkosten in rekening worden gebracht aan de verkopende aandeelhouder(s).
Meer informatie?
Heeft u vragen naar aanleiding van dit artikel of wilt u weten wat deze uitspraak voor u betekent? Neem dan gerust vrijblijvend contact op met onze btw-adviesgroep. U kunt contact opnemen via onderstaande button of per mail: btwadviesgroep@vanoers.nl.
